Haal het eindelijk uit die taboesfeer
Veraf of dichtbij, we werden er allemaal al mee geconfronteerd. In 2016 overleden in Vlaanderen  1057 personen door suïcide, wat neerkomt op bijna 3 zelfdodingen per dag. Het aantal suïcidepogingen lag nog 10 keer hoger. En toch… Toch is het naast heel wat andere emotionele of intieme zaken nog vaak een groot taboe om erover te spreken. We zoeken er andere woorden voor of trachten het zachter voor te stellen. Maar de waarheid is dat er weinig harder is dan dit. Weinig dat meer vragen achterlaat. En net daarom is het belangrijk om er wél over te praten. Het is belangrijk dat je praat over het feit dat je eraan denkt en dat je praat over mensen die we verloren.

Want praten werkt.
Het is een gekend fenomeen dat een zelfdoding een kettingreactie veroorzaakt. Te vaak maakt het de optie voor een ander plots realistisch. Bij de start van de zomer mocht ik me gelukkig prijzen deel uit te maken van een andere kettingreactie. Het was een reactie waarbij die ene dominosteen in zijn val effectief een reeks anderen aanstootte, die elk op hun beurt een ander aantikten. Maar het was juist dat wat gebeurde, we tikten elkaar aan. “Ben jij oké vandaag?” En het antwoord was vaker nee dan ja. Maar dat was goed. Er werd over gesproken. Over donkere gedachten, over pijn, verdriet en verlies. Die kettingreactie maakte mensen duidelijk dat ze niet alleen waren en dat ze mochten voelen wat ze voelden. Dat maakte het duidelijk voor mij: praten werkt!!

Had ik hem kunnen tegenhouden?
Er zijn ook minder rooskleurige redenen waarom we erover moeten praten. Je hoort de vragen wel vaker en ook ik stelde ze mezelf. Had ik meer kunnen doen, of had ik dit kunnen voorkomen? In je eigen hoofd vind je daar geen antwoord op. Je analyseert achteraf elk gesprek, elke ademhaling en vraagt je af wat je anders had moeten doen om de uitkomst te veranderen. Je herleidt de gebeurtenissen die voorafgingen tot haast een reeks binaire code. Maar onze levens zijn niet zomaar te herleiden tot een reeks 0’en en 1’tjes waarvan je er misschien maar één moet veranderen om een volledig ander resultaat te krijgen. En we beschikken al helemaal niet over een tijdreismachine. We kunnen niet terug in de tijd om uit te proberen of het een verschil zou maken. En wil je jezelf niet compleet gek maken, dan is erover praten waarschijnlijk het beste idee.

En wat met zij die achterblijven…
Dat is een van de eigenaardigste dingen die onze hersenen doen in mijn ogen. We blijven terugdenken aan voordien, wat we toen anders hadden kunnen doen. Hoewel we daar helemaal geen vat meer op hebben. Waar hebben we wel vat op? Op zij die achterblijven, Op de mensen die hier nog zijn. Laat dus geen kans onbenut om hen te zeggen wat je voelt, om iedereen te laten weten dat er hulp geboden kan worden. En vooral om mensen te helpen die hulp te vinden.

Vandaag ben ik enkele dingen. Ik ben volksvertegenwoordiger, collega, vriendin, zus, dochter en vrouw… Maar bovenal ben ik een luisterend oor en een megafoon. Een megafoon met een herhaalknop: 1813, bel hen. In 2016 beantwoordden de vrijwilligers van de Zelfmoordlijn 14.559 oproepen. Zij zijn er, wanneer jij wilt praten, maak er gebruik van!

P.S.: De Zelfmoordlijn zoekt steeds extra vrijwilligers.